Ղարաբաղյան խաղաղության համաձայնությունից հետո, Ադրբեջանի ու Հայաստանի միջև լարվածության շարունակման ֆոնին, Երևանի կառավարության պաշտոնյաները ձգտում են ավելի շատ բանակցել հարևան երկրների հետ՝ առևտրատնտեսական հարաբերությունների ընդլայնման նպատակով:
Անշուշտ Ռուսաստանի միջնորդությամբ ղարաբաղյան խաղաղության համաձայնությունն ստորագրելու ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի նպատակներից մեկն է եղել վերջ դնել այդ երկրի ժողովրդի կենցաղային խնդիրներին և կանխել հայ երիտասարդների արտագաղթը: Անցած մեկ տարվա ընթացքում, Փաշինյանի կառավարությունը շատ է փորձել Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ հարաբերություն հաստատելով, իրագործել իր և Հայաստանի ժողովրդի պահանջների մի մասը:
Սակայն Հայաստանի սահմանների մոտակայքում Ադրբեջանի ու Թուրքիայի համատեղ զորավարժությունների անցկացումը Երևանի պաշտոնատարների մոտ կասկած է առաջացրել, թե նրանք նոր դավեր են նյութում Հայաստանի դեմ: Չպետք է անտեսել այն իրողությունը, որ 2016թ. ապրիլյան պատերազմից հետո, Հայաստանի պաշտոնատարները Ադրբեջանի ու Թուրքիայի համատեղ զորավարժությունները Հայաստանի ազգային շահերի դեմ են համարել: Այդ իսկ պատճառով, թվում է, որ Հայաստանի պաշտոնատարները Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ հարաբերություններն ամրապնդելու փոխարեն, ձգտում են ընդլայնել համագործակցությունն Իրանի ու Ռուսաստանի հետ: Այդ ուղղությամբ հոկտեմբերի 4-ին Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը աշխատանքային այցով մեկնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն:
Հայաստանի արտգործնախարարի Իրան երկօրյա այցի օրակարգում են երկկողմ բանակցություններն ու խորհրդակցությունները տարածաշրջանային ամենակարևոր խնդիրների վերաբերյալ: Ավելի վաղ հայ փորձագետները կարևորել էին Թեհրանի և Երևանի համագործակցությունը, հատկապես տարանցիկ ոլորտում:
Երևանի կառավարության պաշտոնյաները հատուկ ուշադրություն են դարձնում Թեհրանի հետ համագործակցությանը, հատկապես տրանսպորտային տարանցման ոլորտում: Այս պայմաններում պետք է ասել, որ 1991թ. Հայաստանի անկախացումից հետո, Իրան-Հայաստան կառուցողական հարաբերություններն էլ ավելի ամրապնդեց Իրանի հետ համագործակցության մոտեցման փոփոխման հիմքերը: Իրականում, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ժամանակ Իրանի հավասարակշռված մոտեցումը, հատկապես, երբ Ադրբեջանի Հանրապետությունը և Թուրքիան փակեցին իրենց սահմանները Հայաստանի դեմ, ճանապարհ հարթեց Թեհրան-Երևան հարաբերությունների հետագա ընդլայնման համար:
Հարկ է նշել, որ Իրանը և Հայաստանը, Վրաստանի, Բուլղարիայի և Հունաստանի հետ միասին երկկողմ և բազմակողմ բանակցություններ են վարում «Պարսից ծոց-Սև ծով» երթուղով բազմակողմանի միջազգային տրանսպորտային միջանցքի ստեղծման համար, որը Իրանին Եվրոպա կտանի Հայաստանի, Վրաստանի և Սև ծովի ճանապարհով:
Այս առումով, Հայաստանում տրանսպորտի որոշ փորձագետներ կարծում են, որ կապի այս միջանցքը հետագայում կարող է Իրան-Չինաստան ծովային տարանցիկ ճանապարհով միանալ «Մեկ գոտի և մեկ ճանապարհ» նախագծին:
Այս երկկողմ և բազմակողմ համագործակցությունն ամրապնդվում և զարգանում է մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանի նախագահ՝ Իլհամ Ալիևը, կառչելով Սիոնիստական ռեժիմի խոստումներին և որոշ թուրք պաշտոնյաների համագործակցությամբ, մտադիր է ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո Հայաստանի հետ կնքած համաձայնությունը միջոց ծառայեցնել Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական քարտեզները փոխելու համար:
Իլհամ Ալիևի կառավարության պաշտոնյաները փորձում են Իրանին զրկել Հայաստանի հարևան լինելու իրավունքից: Մինչդեռ երկու հարևան երկրները, ջերմ և մտերիմ հարաբերություններ պահպանելու համար, անկախ ազգերի թշնամիների դավադրությունները տապալելու համար, ամրապնդում են երկկողմ համագործակցությունը բոլոր ոլորտներում: Այս առումով կարելի է գնահատել Հայաստանի արտգործնախարարի ներկայիս այցը Իրան և նրա հանդիպումները Թեհրանի պաշտոնյաների հետ: